پوشاک سنتی مردم خوزستان؛ بازتابی از فرهنگ و هویت اقوام
4 ساعت پیش · · استان خوزستان به دلیل تنوع قومی، فرهنگی و اقلیمی، از غنیترین مناطق ایران در زمینه پوشاک سنتی به شمار میآید. لباسهای محلی مردم این استان نهتنها کاربردی و متناسب با شرایط آبوهوایی هستند، بلکه هویت اجتماعی و فرهنگی اقوام مختلف خوزستان را نیز به نمایش میگذارند.
همانطور که در مقاله غذاهای سنتی خوزستان دیدیم، سبک زندگی مردم این منطقه عمیقاً با طبیعت و تاریخ آن گره خورده است؛ این موضوع در پوشاک سنتی آنها نیز کاملاً مشهود است.
پوشاک سنتی مردان عرب خوزستان
دشداشه اصلیترین پوشاک مردان عرب خوزستان است. این لباس بلند و یکسره تا مچ پا امتداد دارد و معمولاً سفیدرنگ است تا در گرمای شدید تابستان، خنکی بیشتری ایجاد کند. دشداشه در دو نوع عراقی (یقهدار) و خلیجی یا اماراتی (بدون یقه) استفاده میشود.
بِشت یا خاچیه لباسی است که روی دشداشه پوشیده میشود. این پوشش از نخ پشمی نازک تهیه شده و در مراسم رسمی کاربرد دارد. نوع ضخیمتر آن که «مزویه» نام دارد، مخصوص زمستان بوده و بیشتر توسط مردان مسن استفاده میشود.
چفیه یا کوفیه پارچهای است که برای محافظت از سر، چشم و دهان در برابر آفتاب و گردوغبار استفاده میشود. این سربند معمولاً با عقال که حلقهای سیاهرنگ است، روی سر محکم میشود.
پوشاک سنتی زنان عرب خوزستان
عبا یا بایه چادر سیاهرنگ زنان عرب است که برخلاف چادرهای رایج، در طرفین شانه شکاف دارد تا حرکت دستها آسانتر باشد.
شیلّه روسری سیاهرنگی از جنس ابریشم یا نخ است که زنان برای پوشش سر و سینه استفاده میکنند. شیلّه با وسیلهای به نام چِلّاب که معمولاً از طلا یا نقره ساخته میشود، روی سر محکم میگردد.
عُصّابه پارچهای است که زنان میانسال و مسن به دور سر میپیچند و اندازه آن نشاندهنده سن، طبقه اجتماعی و جایگاه خانوادگی فرد است.
پوشاک سنتی لرهای خوزستان (بختیاریها)
شلوار دبیت از مهمترین پوشاک مردان بختیاری است که از پارچهای ضخیم و مشکی تهیه میشود و به دلیل چینهای فراوان، آزادی حرکت زیادی دارد.
چوقا بالاپوشی بدون آستین و راهراه است که از نخ پشمی بافته میشود و تا بالای زانو میرسد. این لباس نماد هویت مردان بختیاری محسوب میشود.
کلاه نمدی نیز در انواع مختلف مانند شبکلاه، کلاه خسروی و کلاه خانی استفاده میشده و در گذشته نشاندهنده موقعیت اجتماعی افراد بوده است.
پوشاک سنتی زنان لر خوزستان
تنبان قِری شلواری بسیار پرچین است که با نوارهای رنگی تزئین میشود. این پوشش جلوهای خاص به لباس محلی زنان بختیاری میدهد.
پیراهن، جلیقه و لچک از دیگر اجزای پوشاک زنان لر هستند که با مخمل، سکه و مهرههای رنگی تزئین میشوند و بیشتر در آیینهای شاد کاربرد دارند.
جمعبندی
پوشاک سنتی مردم خوزستان تنها یک لباس نیست؛ بلکه روایتگر تاریخ، باورها و سبک زندگی اقوام مختلف این سرزمین است. حفظ و معرفی این پوششها، گامی مهم در پاسداشت هویت فرهنگی خوزستان محسوب میشود.